GÖMÜLÜ MEZARLARIN JEORADAR İLE TESPİTİ
ARKEOLOJİ PROJELERİNDE veya yeraltında bulunan gömülü mezarlık / şehitlik alanlarının hasarsız olarak haritalanmasında GPR ekipmanlarının yeri oldukça önemlidir. Tüm tarihi hasarsız tespit projelerinde olduğu gibi, gömülü mezarların araştırılması ve manevi değeri yüksek olan şehitlik alanlarında bulunan mezarların gün ışığına çıkartılması büyük titizlik isteyen çalışmalardır.
Hasarsız tespit standartları çerçevesinde, düşük çözünürlüklü manyetik yöntemlerin dışında gömülü mezarların yerlerinin tespit edilmesinde Jeoradar yöntemi en etkili ve en doğru sonuçları veren jeofizik metottur. EM ölçümler alanında uzman ve tecrübeli mühendislerin yardımıyla yeraltı mezarlarının yeri, geometrisi, derinlikleri hassas bir şekilde haritalanarak kazı projelerinde doğru ve ekonomik yönlendirmeler yapılmaktadır.
Georadar ile bir mezar alanının haritalanması, ayrıntılı ve en önemlisi doğru sonuçlara ulaşmak için birkaç adım içerir:
1- Saha Hazırlığı: Başlamadan önce alan, GPR sinyallerini etkileyebilecek her türlü yüzey kalıntısından arındırılır. Daha sonra gridleme oluşturularak taranacak alan işaretlenir.
2- Veri Toplama: GPR ekipmanı araştırma gridi üzerinde sistematik olarak hareket ettirilir. Bu, tam kapsama sağlamak için genellikle birbirine paralel çizgiler halinde yapılır. Radar dalgaları yer altına yayılır ve yansıyan sinyaller kaydedilir.
3- Veri İşleme: Toplanan veriler özel yazılım kullanılarak işlenir. Bu süreç gürültüyü filtrelemeyi ve yeraltı özelliklerini daha görünür hale getirmek için sinyalleri geliştirmeyi / işlemeyi içerir.
4- Yorum: İşlenen veriler, mezarlık alanlarının varlığına işaret edebilecek anomalilerin belirlenmesi amacıyla analiz edilmektedir. Bu anormallikler toprak bileşimindeki değişiklikler, boşluklar veya gömülü nesnelerden gelen yansımalar olabilir.
5- 3D Görüntüleme: Araştırma gridi üzerinden birden fazla geçişten veya aynı anda çok kanallı ölçümlerden elde edilen verileri birleştirerek yeraltının 3 boyutlu bir görüntüsü oluşturulur. Bu, mezarlık alanlarının tam konumunu ve düzenini görselleştirmeye yardımcı olur.
6- Haritalama: Son adım, mezar alanının ayrıntılı ve doğru koordinatlı bir haritasını oluşturmaktır. Bu harita, belirlenen anormalliklerin konumlarını ve diğer ilgili özellikleri içerir ve GPS ile eş zamanda alınan coğrafi koordinatları içerir.
GPR, mezar alanlarının haritalandırılmasında zemini bozmadan değerli bilgiler sağlayan, ölçü alanı ve çevresine hiçbir hasar vermeyen son derece etkili bir yöntemdir.
